چگونه کودکان خود را به مطالعه عادت دهیم؟

ترغیب کودکان به کتابخوانی

چگونه کودکان خود را به مطالعه عادت دهیم؟

همه چیز از مطالعه آغاز می شود. امروز دیگر ثابت شده است ،کودکی که کتاب می خواند در مقایسه با همسالانش بینش و آگاهی وسیع تری دارد که باعث می شود او بر دنیای اطراف مسلط تر باشد و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد ممکن است باور نکنیم که عادت به مطالعه تا این حد می تواند بر استحکام پایه های شخصیتی کودک تاثیر بگذارد و در آینده باعث رشد و خلاقیت او شود؛ اما تحقیقات انجام شده در روانشناسی تربیتی نشان می دهد کودکانی که از سنین پا ئین با مطالعه خو می گیرند بعدها در زندگی قدرت تفکر بهتری پیدا می کنند و در برابر مسائل و مشکلات واکنش های مثبت تر و خلاق تری نشان می دهند.
حال ممکن است در جایگاه مادر ، پدر یا مربی و معلم کودک از خود بپرسیم چه باید بکنیم و چگونه باید فرهنگ مطالعه را در خانه، خانواده و جامعه رواج دهیم؟ در این باره سخنرانی های فراوانی شده و کتابهای زیادی منتشر شده است؛ اما شاید چیزی که واقعا به آن نیاز داریم ، یافتن شیوه کاربردی برای تمرین در خانواده است. البته اگر چه تمام عادت های خوب و بد از خانواده شروع می شوند اما نباید فراموش کنیم که در امری حیاتی مانند مطالعه، فقط ایجاد انگیزه و رغبت و آموزش از طریق خانواده راهگشا نیست .
در این زمینه مدرسه و نظام آموزش و پرورش باید بیشترین انعطاف و همرا هی را داشته باشند، زیرا مدرسه خانه دوم کودکان است و بخش عظیمی از وقت باروری آنان را به خود اختصاص می دهد.
برای به وجود آوردن عادت های مطالعه ، شروع کار شاید از خانه باشد ؛ اما به طور حتم ادامه و پیشرفت این فرایند در مدرسه اتفاق می افتد .به ویژه مربیان تربیتی و معلمان مدارس بایستی به اهمیت ایجاد عادات مطالعه در کودکان واقف باشند و دراینباره به یاری خانواده بشتابند.
یکی از اولین کارهایی که می توان در خانه انجام داد. اهمیت دادن به خواندن کتاب برای تمام اعضای خانواده است . والدین باید از بدو تولد همزمان با این که کودک راه رفتن و سخن گفتن را آغاز می کند ، کتاب را در معرض دیدار او قرار دهند و نیز کودک اوقاتی را شاهد مطالعه افراد خانواده باشد ، تا حس کنجکاوی و رغبت کافی برای رفتن به سوی کتاب در او به وجود آید. اگر کودک لذت وشادمانی مطالعه راستین را احساس کند به آسانی آن را رها نخواهد کرد ، اما در درجه اول باید به لوازم کافی و مناسب از جمله کتابهای خوب در اختیارش باشد چگونه می توان از بچه هایی که هرگز پدر و مادر خود را در حال مطالعه ندیده اند ، انتظار داشت که نسبت به این پدیده حساس یا کنجکاو باشند؟
قدم بعدی این است که به کودکان ثابت کنید خواندن به خودی خود جالب و لذت بخش است . این کار می تواند از سنین خیلی پا یین شروع شود؛ و چند روش برای این منظور وجود دارد:
1) موقع خواب، برای کودکانتان داستان بخوانید ، حتی اگر هرشب فرصت این کار را پیدا نمی کنید ، هر زمانی که فرصت داشتید این کار را انجام دهید.
2) در طول روز برای کودک نوار قصه بگذارید و به او اجازه دهید که از طریق نوار با غصه همراه شود
3)از سنین پائین به بچه ها وسائل نوشتن بدهید. مدا د کاغذ و مداد رنگی در اختیارشان بگذارید تا روی کاغذ هر چه دلشان می خواهد بکشند ، آن ها به این تجربه اولیه برای نوشتن نیاز دارند.
این کار را می توانید با یک وایت برد یا تخته سیاه کوچک انجام دهید . حتی می توانید درباره چیزهایی که کودک می نویسد یا نقاشی می کند از او سئوال کنید تا ذهنش نسبت به کاری که انجام می دهد فعال باشد.
4) یک داستان را بارها و بارها برای فرزندانتان بخوانید یا تعریف کنید. بچه ها دوست دارند یک قصه را بارها بشنوند تا تمام جزئیات آن را بشناسند و احساس کنند که با آن آشنا هستند . هنگام خوابیدن قصه گهگاه کلام خود را قطع کنید و از فرزندانتان درباره قصه چیزهایی بپرسید ؛
برای مثال سئوال کنید« فکر میکنی حالا چه اتفاقی بیفتد؟» یا« تو کدام یک از حیوانات این قصه را دوست داری ؟» اگر کودک نتوانست پاسخ درستی بدهد، اشکالی ندارد مهم این است که با این پرسشها او را به فکر کردن و یافتن راه حل تشویق کنیم.
5) وقتی کودک به تماشای تلویزیون می نشیند ، شما هم توجه داشته باشید که چه برنامه ای را می بینید تا بعدها درباره آن با او صحبت کنید. حتی ممکن است کودک سئوالی در باره برنامه ای که دیده است داشته باشد . به او فرصت دهید که پرسشهایش را با شما در میان بگذارد.
6) از سنین پائین سعی کنید که در مناسبتهای ارزشمند به بچه ها کتاب هدیه کنید . با این شیوه آنها کـــم کـــم می آموزند که کتاب هدیه ای ارزشمند است .
7) اکر کودکتان در موردی رفتاری نامناسب و پرخاشگرانه نشان داد ، کتاب داستانی با همان موضوع یا موضوع های مشابه( درباره نافرمانی های کودکان ) پیدا کنید، در محیطی امن و آرام ، کتب را برای او بخوانید و نظرش را درباره شخصیت اصلی قصه جویا شوید. به وسیله کتاب کودک را ترغیب کنید که مسائل و حرفهای خودش را بازگو کند در این صورت به تدریج کتب را دوست خود تلقی می کند و در آینده نیز در برخورد با مشکلات یا به هنگام تصمیم گیری های دشوار به سراغ کتاب خواهد رفت.
8) کتاب خواندن قدرت تخیل را بالا می برد ، هر بار پس از خواندن کتاب برای کودک، سعی کنید رفتار او را زیر نظر بگیرید و ببینید آیا در میان نقاشی ها و وسایل بازی او از جمله عروسک ها و خمیر بازی، اثری از قصه ای که برای او خوانده اید وجود دارد؟ مطمئن باشید که کودکان در بازی ها و نقاشی های خود نسبت به آنچه در قصه شنیده اند ، واکنش نشان می دهند. شما می توانید با این شیوه خلاقیت آنها را پرورش دهید .
بسیاری از نویسندگان ، کارگردانان و هنرمندان خلاق در دوران کودکی چنین وضعی داشته اند؛ برای مثال « وقتی استیون کوچک بود ، من برای او قصه می خواندم و بعد ها با کمک اسباب بازی هایش ، آن قصه را نمایش می دادیم....»
یادمان باشد که مطالعه و کتا ب خواندن یکی از مهمترین اصول آزادگی و تفکر خلاق است. شما با ایجاد عادت مطالعه ، دنیای کودک خود را وسعت می بخشید، گنجینه لغات او را گسترش می دهید و وی را قادر می سازید که احساسات خود را بهتر بیان کند و دیگران را نیز بهتر درک کند .
تمام آنچه نیاز دارید ، پیدا کردن کتاب و زمان مناسب است و اینکه مطالعه را در زندگی کودک مهم جلوه دهید.